واگرایی در فارکس چیست؟

واگرایی، مفهومی است که تناقض حرکت قیمت یک دارایی را با داده‌های نشان‌داده‌شده در اندیکاتور‌های مختلف را نشان می‌دهد. به‌عنوان‌مثال، اگر قیمت در خلاف جهت داده‌ها اندیکاتور حرکت کند (به‌عنوان‌مثال "تشکیل سقف" در قیمت، اما "تشکیل کف" در شاخص یا اندیکاتور)، این تناقض دیدگاه موردنظر برای تغییر جهت قیمت را در معامله‌گر ایجاد می‌کند.

واگرایی در فارکس 

معامله‌گران از واگرایی برای تعیین و ارزیابی قدرت و پتانسیل تغییر احتمالی جهت روند استفاده‌ می‌کنند. اندیکاتور حجم (Volume)  یکی از ساده‌ترین اندیکاتور‌ها برای تشخیص قدرت روند است که ساده‌ترین نوع واگرایی را با قیمت ایجاد می‌کند. برای مثال شاخص حجم قدرت خرسی را بیشتر از قدرت گاوی نشان می‌دهد، اما قیمت درروند صعودی قرار دارد و به سمت بالا حرکت می‌کند. در این حالت، جهت حرکت قیمت نماد ما با داده‌های اندیکاتور در تناقض است و با هم یک واگرایی ایجاد می‌کنند؛ درست است که واگرایی می‌تواند بین جهت حرکت هر نماد با هر شاخص یا اندیکاتوری اتفاق بی افتد، اما اغلب با شاخص‌ها و اندیکاتور‌های تکنیکال بررسی می‌شوند. از رایج‌ترین اندیکاتورها می‌توان به اندیکاتور Momentom، اندیکاتور کانال (CCI)، اندیکاتور قدرت نسبی (RSI)، استوک استیک و Williams نام برد.

2 نوع واگرایی وجود دارد: 

1. معمولی: این واگرایی سیگنال احتمالی برای برگشت روند است. 
   مخفی: واگرایی مخفی سیگنالی معتبر برای ادامه روند است.

هر کدام از این واگرایی‌ها شامل سناریوی صعودی و نزولی هستند.

واگرایی معمولی در فارکس

اگر قیمت کف پایین‌تر (LL) بسازد، اما اندیکاتور سقف پایین‌تر (HL) بسازد، سناریوی واگرایی معمولی صعودی  (BULLISH)  را تشکیل می‌دهد.

اگر قیمت سقف بالاتر (HH)  بسازد، اما اندیکاتور کف بالاتر (LH) بسازد، سناریوی واگرایی معمولی نزولی (BEARISH) را تشکیل می‌دهد.

واگرایی مخفی در فارکس

در یک‌روند صعودی، اگر قیمت با سقف پایین‌تر (HL) باز شود، به اندیکاتور موردنظر توجه کنید و ببیند که حرکت قیمت توسط اندیکاتور تقلید می‌شود یا خیر. اگر این کار را انجام ندهد و کف پایین‌تر (LL) بسازد، واگرایی مخفی صعودی (BULLISH) تشکیل می‌شود.

در یک روند نزولی، اگر قیمت کف پایین‌تر (LH) بسازد، به اندیکاتور مورد نظر توجه کنید و ببیند که حرکت قیمت توسط اندیکاتور تقلید می‌شود یا خیر. اگر این کار را انجام ندهد و سقف‌های بالا‌تر (HH) ایجاد شود،واگرایی مخفی نزولی (BEARISH) تشکیل می‌شود.

در یک‌روند نزولی، اگر قیمت کف پایین‌تر (LH) بسازد، به اندیکاتور موردنظر توجه کنید و ببیند که حرکت قیمت توسط اندیکاتور تقلید می‌شود یا خیر. اگر این کار را انجام ندهد و سقف‌های بالا‌تر (HH) ایجاد شود، واگرایی مخفی نزولی (BEARISH) تشکیل می‌شود.

نحوه معامله واگرایی‌ها در فارکس

واگرایی معمولی سیگنال احتمالی برای برگشت روند است.

واگرایی معمولی صعودی در فارکس

واگرایی معمولی در فارکس معمولاً در انتهای روند تشکیل می‌شود. برای مثال پس از ایجاد کف پایین‌تر، اگر اندیکاتور نتواند حرکت قیمت را تقلید کند، و کف پایین‌تر جدیدی ایجاد نشود، احتمالاً قیمت جهت حرکت خود را تغییر خواهد داد؛ چون قیمت و شاخص یا اندیکاتور Momentom به طور معمول در جهت یکدیگر حرکت می‌کنند.

واگرایی معمولی نزولی در فارکس

این نوع واگرایی معمولاً در یک‌روند صعودی (uptrend) دیده می‌شود. پس از اینکه قیمت سقف بالاتر جدیدی ایجاد کرد، و نوسانگر سقفی ایجاد کند که پایین‌تر از قبلی است، احتمال برگشت روند بیشتر است.

همان‌طور که در تصاویر بالا مشاهده می‌کنید، بهترین کاربرد واگرایی زمانی است که می‌خواهید سقف‌ها و کف‌‌ها را با استفاده از اندیکاتور تشخیص دهید. شما باید منتظر ایجاد منطقه‌ای باشید که قیمت پتانسیل برگشت یا تغییر جهت زیادی دارد. اندیکاتور مومنتوم، در ناحیه موردنظر نشان می‌دهد که سرعت روند در حال افزایش است، اما قیمت کف‌ یا سقف جدیدی در آن ناحیه ایجاد می‌کند. این تناقض بین اندیکاتور و قیمت یک واگرایی معمولی شناخته می‌شود.

واگرایی مخفی سیگنال برگشت روند نیستند بلکه، سیگنال یا نشانه‌ای معتبر برای ادامه روند هستند. روند دوست شما است پس هر سیگنالی که ادامه روند را به شما نشان می‌دهد فرصتی عالی برای انجام یک معامله برای شما است.

واگرایی مخفی صعودی در فارکس

این موضوع زمانی مشا‌هده می‌شود که جفت‌ارز در یک‌روند صعودی (uptrend) قرار دارد. هنگامی که قیمت یک کف بالاتر ایجاد می‌کند (HL)، به اندیکاتور موردنظر توجه کنید و ببیند که حرکت قیمت توسط اندیکاتور تقلید می‌شود یا خیر. اگر این کار را انجام ندهد و یک کف پایین‌تر ایجاد کند (LL)، واگرایی مخفی (hidden divergence) روبه‌رو هستیم.

واگرایی مخفی نزولی در فارکس

تصویر زیر شماتیکی از واگرایی مخفی نزولی (hidden bearish divergence) است. زمانی که قیمت یک سقف پایین‌تر (LH) ‌می‌سازد، اما اندیکاتور سقف بالاتر (HH) ایجاد می‌کند، اتفاق می‌افتد؛ همان‌طور که از اسم پیدا است، واگرایی در روند نزولی (downtrend) رخ می‌دهد. وقتی واگرایی مخفی نزولی را مشاهده می‌کنید، بر خلاف واگرایی معمولی روند تمایل بیشتری به حرکت در جهت خود را دارد.

چگونه از ورود عجله‌ای به واگرایی‌ها جلوگیری کنیم؟

هرچند استفاده از واگرایی‌ها یک ابزار عالی در جعبه‌ابزار معاملاتی شماست، اما یکی از مشکلات اصلی شما در بازار استفاده از واگرایی در زمان مناسب خواهد بود. اگر زودتر از زمان مناسب وارد معامله شوید، احتمال شکست معاملاتتان افزایش می‌یابد، و می‌دانید که حتی ضررهای کوچک نیز می‌توانند در برایند کل حساب شما تأثیر منفی چشمگیری بگذارند. این فرایند در درازمدت باعث ازبین‌رفتن سرمایه و روحیه معامله‌گری شما می‌شود. در ادامه این مقاله، چندین ترفند و روش برایتان جمع‌آوری کرده‌ایم که استفاده از آنها، واگرایی را به دوست وفادار و قابل‌اعتماد در معاملاتتان تبدیل می‌کند.

کراس‌اور یک اندیکاتور برای ورود به معامله

این روش چیزی به جزع یک قانون ساده نیست. فقط یک تداخل یا کراس اور در اندیکاتور مومنتم (Momentom) پیدا کنید. این فرایند نشان‌دهنده تغییر سرعت و پتانسیل قدرت حرکت آن است. اصلی‌ترین دلیلی که ما منتظر این اتفاق هستیم ایجاد سقف‌ها و کف‌ها است که بدون کراس اور یک اندیکاتور این اتفاق نمی‌افتد.

در نمودار بالا، جفت‌ارز سقف پایین‌تری ایجاد کرده است، درحالی‌که استوک استیک در حال ایجاد سقف بالا‌تر است. این سناریو مربوط به واگرایی مخفی نزولی است که موقعیت فروش را برای معامله‌گر بسیار جذاب می‌کند. برای اطمینان و تأیید بیشتر می‌تواند منتظر بمانید تا اندیکاتور یک سقف پایین‌تر ایجاد کند.

چند کندل بعد، استوک استیک سقف پایین‌تری ایجاد می‌کند. اگر با سیگنال واگرایی مخفی نزولی، وارد معامله شده بودید، سود قابل‌توجهی را می‌توانستید کسب کنید! اما نکته اصلی چیست؟ فقط صبور باشید! سعی کنید که عجله‌ای و هیجانی تصمیم نگیرید و سریع وارد معامله نشوید؛ چون امکان دارد اندیکاتور شما بعد از نشان‌دادن واگرایی مخفی، دوباره سقف بالاتر ایجاد کند و این سناریو سیگنال واگرایی را بی‌اعتبار می‌کند.

منتظر بمانید تا اندیکاتور از منطقه اشباع خرید/فروش خارج شود

روش دیگر این است که منتظر بماندی تا سقف‌ها و کف‌های نشان‌داده‌شده در اندیکاتور به منطقه اشباع خرید یا فروش برسد، و از آن شرایط خارج شود. علت انجام این کار انتظار برای وقوع یک تداخل یا یک سقف یا کف در اندیکاتور است. فرض کنیم که شما به یک نمودار نگاه می‌کنید و متوجه می‌شوید که استوک استیک یک کف جدید ایجاد کرده است درحالی‌که قیمت این کار را نکرده است.

شما این موقعیت را مناسب خرید می‌بینید؛ اندیکاتور در منطقه اشباع فروش قرار گرفته است و یک واگرایی معمولی ساخته است. اما، فشار فروش ممکن است همچنان قوی باقی بماند و قیمت در جهت خود ادامه پیدا کند و یک سقف پایین‌تر (LH) جدید ایجاد کند. این سناریو دقیقاً برعکس آن چیزی است که شما فکرش را می‌کردید؛ اما چطور ممکن است؟ در واقع، احتمالاً یک‌روند نزولی جدید در حال شکل‌گیری است؛ زیرا جفت‌ارز در حال ایجاد به سقف پایین‌تر (LH) است. اگر شما در دیدگاه خود پافشاری می‌کردید، بقیه معاملاتتان نیز در خلاف جهت روند بود. اگر صبورانه منتظر تأیید بیشتری برای ایجاد واگرایی می‌ماندید، می‌توانستید به‌راحتی تشخیص بدید که قیمت در حال ایجاد یک حرکت جدید همسو با جهت روند قبلی است.

بر روی خود اندیکاتور مومنتوم (Momentom) خط روند بکشید

شاید ابن روش برایتان کمی ناپسند به نظر برسد؛ چون خط روند فقط بر روی قیمت کشیده می‌شود؛ اما این ترفند کوچک برای تحلیل روند بازار با استفاده از اندیکاتورها روشی بسیار مفید به می‌خواهیم با شما به اشتراک بگذاریم؛ در نهایت یک ترفند اضافی به شما هیچ ضرری نمی‌زند. کشیدن خط روند بر روی مومنتم بهترین عملکرد خود را زمانی به ارمغان می‌آورد که شما به دنبال شکست یک خط روند هستید. وقتی توانستید با استفاده از ۲ سقف یا کف خط روند رسم کنید و قیمت به آن خط روند احترام بگذارد سعی کنید؛ مانند همان خط روند بر روی نوسانگر اندیکاتور خود هم بکشید.

بعد از انجام این کار متوجه خواهید شد که نوسانگر اندیکاتورتان نیز به خط روندش احترام می‌گذارد و قیمت را تقلید می‌کند. اگر هر دو خط روند (خط روند اندیکاتور و قیمت) هم زمان شکسته شده‌اند، این اتفاق را می‌توانید به‌عنوان سیگنال برگشت یا تغییر روند از طرف بازار قبول کنید.

9 نکته مهم در واگرایی ها

قبل از اینکه با استفاده از واگرایی برای خودتان استراتژی خاصی تعریف کنید و شروع کنید به معامله کنید، این 9 قانون مهم در مورد واگرایی را به خوبی درک کرده و حفظ کنید یا برای مطالعه دوباره به این صفحه برگردید؛ چون این قوانین به شما کمک می‌کند که بهترین تصمیمات ممکن را با استفاده از واگرایی‌ها برای معاملاتتان بگیرید.

1. درستی دیدگاه خودتان را بررسی کنید

برای ایجاد یک واگرایی، قیمت باید یکی از موارد زیر را شکل داده باشد:

• سقفی بالاتر از سقف قبلی (HH)
• کفی پاییت‌تر از کف قبلی (LL)
• الگوی دو سقف (Double Top)
• الگوی دو کف (Double Bottom)

اگر این چهار حالت در قیمت دیده‌ نشود، هیچ اندیکاتوری نمی‌تواند کمکتان کند. اگر هم استفاده کنید و واگرایی ببینید، شما در حال معامله‌کردن با واگرایی‌ها نیستید. شما فقط دارید چیزهایی را تصور می‌کنید که در قابل یا چهارچوبی از واگرایی است که در ذهنتان تشکیل شده است.

2. سقف و کف‌های مهم را مشخص کنید

یادت نرود تنها یکی از چهار چیز را خواهید دید: سقف‌های بالاتر، کف‌های پایین‌تر، سقف‌های هم سطح و کف‌های هم سطح. حالا یک خط از سقف و کف فعلی با سقف و کف قبلی بکشید. این خط باید بر روی سقف‌‌ها/کف‌های اصلی و متوالی کشیده شود. اگر بین دو سقف/کف اصلی هر نوع ناهمواری در اندیکاتور مشاهده کردید، کاری که وقتی شریک زندگی‌تان به شما فریاد می‌زند بکنید، آن را نادیده بگیرید.

3. فقط سقف ها و کف های را بهم  وصل کنید

هنگامی که دو سقف تشکیل شود، شما باید سقف‌ها را به هم متصل کنید. اگر دو کف ایجاد شود، شما باید کف را به هم متصل کنید.

چگونه خط روند درست بکشیم؟

۴. به قیمت تمرکز کنید

پس فقط دو کف یا دو سقف را با یک خط روند ارتباط داده‌اید. حالا به اندیکاتور انتخابی خود نگاه کنید و آن را با عملکرد قیمت مقایسه کنید. هر اندیکاتوری را که استفاده می‌کنید، سقف‌ها یا کف‌های آن را مقایسه کنید. برخی از اندیکاتورها مانند MACD یا استوک استیک دارای چندین خط هستند که همگی روی‌هم می‌ایستند. نگران این طلاقی‌ها نباشید.

۵. به تحلیلتان پایبند باشید

اگر خطی رسم کنید که دو سقف را در قیمت به هم متصل می‌کند، حتماً باید یک خط هم برای اتصال دو سقف در اندیکاتور رسم کنید. همچنین برای کف‌ها هم این موضوع صدق می‌کند. اگر خطی رسم کنید که دو کف را در قیمت به هم متصل می‌کند، حتماً باید یک خط هم برای اتصال دو کف در اندیکاتور رسم کنید. این خطوط باید یکدیگر را تقلید بکنند.

۶.  قیمت و اندیکاتور را به بازه‌های عمودی تقسیم بندی کنید

سقف‌ها یا کف‌هایی که در اندیکاتور شناسایی می‌کنید، باید سقف‌ها و کف‌هایی باشند که قیمت تشکیل می‌دهد. از کف‌ها یا سقف‌های اندیکاتور خطوط عمودی رسم کنید. اگر این خطوط سقف‌ها و کف‌های قیمت را قطع کنند، اندیکاتور شما درستکار می‌کند.  

۷. مواظب شیب خط باشید

واگرایی فقط از اختلاف شیب‌خط اندیکاتور با شیب‌خط قیمت به وجود می‌آید که در کل ۳ حالت برای شیب‌خط وجود دارد: صعودی (افزایشی)، نزولی (کاهشی)، مسطح (تخت).

به دو خط صوری و آبی در قیمت و نوسانگر‌ اندیکاتور توجه کنید. خطوط صورتی یک واگرایی واضح را نشان می‌دهد؛ چون قیمت کف پایین‌تر ساخته است درحالی‌که اندیکاتور یک کف بالاتر ایجاد کرده است. شیب‌خط اندیکاتور بر خلاف شیب‌خط قیمت نزولی است یا به سمت پایین خم شده است. در خطوط آبی‌رنگ، هیچ اختلافی در قیمت و نمایشگر قابل‌مشاهده نیست و هر دو هم‌جهت هستند.

۸. فرصت‌های از دست رفته را رها کنید

سعی کنید تمامی احتمالات را بررسی کنید، برای مثال احتمال دارد که شما یک واگرایی خیلی خوب پیدا کنید، و به‌خوبی هم این واگرایی تأثیر خود را روی قیمت نشان دهد، اما شما نتوانید از موقعیت استفاده کنید. تنها کاری که باید انجام دهید این است که صبر کنید تا بازار یک واگرایی جدید تشکیل دهد و شما دوباره وارد معامله شوید.

۹. یک مرحله به عقب برگردید

سیگنال‌های واگرایی معمولاً روی تایم فریم‌های بلندمدت دقیق‌تر هستند و اکثر سیگنال‌هایی که دریافت می‌کنید درست هستند؛ سیگنال بهتر به معنی تعداد کمتر است، اما اگر معاملات خود را به‌خوبی سازماندهی کنید، پتانسیل سود شما بسیار افزایش می‌یابد. واگرایی‌ها در فریم‌های زمانی کوتاه‌تر به طور متداول اتفاق می‌افتد، اما ضریب خطای آنها بیشتر است. ما توصیه می‌کنیم تنها بر روی نمودارهای یک‌ساعته یا بلندمدت به دنبال واگرایی بگردید. برخی از معامله‌گران از تایم فریم‌های 15 دقیقه‌ای (15m) یا حتی کوچک‌تر استفاده می‌کنند.

واگرایی‌ها سیگنال ترید نیستند

ما از واگرایی‌ها به عنوان سیگنال ورود به معامله استفاده نمی‌کنیم؛ بلکه به‌عنوان یک دیدگاه استفاده می‌کنیم. تنها استفاده از واگرایی‌ها به‌عنوان سیگنال معاملاتی اصلاً هوشمندانه نیست؛ چون تعداد سیگنال‌های نادرست ضریب خطایی ایجاد می‌کنند که اصلاً قابل‌چشم‌پوشی نیست؛  اما وقتی به‌عنوان یک دیدگاه و همراه با ابزارهای تأیید اضافی استفاده می‌شود، معاملات شما احتمال بالایی برای برنده‌شدن با خطر نسبتاً پایین دارند. روش‌های زیادی برای بهره‌برداری از واگرایی‌ها وجود دارد. یک روش این است که به خطوط روند یا الگوهای شمعی نگاه کنید تا تأیید کنید که آیا قیمت می‌خواهد روندش را عوض کند یا ادامه دهد.

شما حتی می‌توانید روی اسیلاتورها نیز خط روند بکشید

با این حرکت هوشمندانه، می‌توانید خود را در برابر سیگنال‌های نادرست حفاظت کنید و آن‌هایی را که بسیار سودآور خواهند بود فیلتر کنید. از سوی دیگر، معامله در خلاف جهت این اندیکاتورها همان قدر خطرناک است. اگر مطمئن نیستید که به کدام جهت معامله کنید، بیشتر در کنار خطوط دوربین بمانید. یادتان باشد که معامله‌نکردن هم یک تصمیم معاملاتی است و بهتر است از پولی که به‌سختی به دست آورده‌اید به‌خوبی محافظت کنید تا  استراتژی بی‌اعتبار زیان‌آور نباشد. واگرایی در تایم فریم بالا زیاد ظاهر نمی‌شوند، اما وقتی ظاهر می‌شوند، به شما توصیه می‌شود  که به آنها توجه کنید. واگرایی‌های منظم می‌توانند به شما کمک کنند تا یک قسمت بزرگ از سود را جمع‌آوری کنید زیرا می‌توانید درست زمانی که روند تغییر می‌کند وارد شوید. واگرایی‌های مخفی  می‌توانند به شما کمک کنند تا برای مدت طولانی‌تری معامله کنید و موقعیت خود را در جهت صحیح یک‌روند، نگه دارید و سودهای بزرگ‌تر از انتظار را به دست آورید. اگر بخواهید به‌صورت حرفه‌ای واگرایی‌ها را معامله کنید باید چشم خودتان را به دیدن آن‌ها عادت دهید، و با تشخیص واگرایی مناسب دیدگاه معامله خودتان را انتخاب کنید؛ ولی از پارگراف قبلی و نکات آن غافل نشوید، و فراموش نکنید که واگرایی‌ها فقط یک دیدگاه به شما می‌دند فرصت یا سیگنال معاملاتی.