"کندل استیک" یک نماد مهم در تحلیل نمودار قیمت است که به طور گسترده در بازارهای مالی استفاده میشود. این نوارهای خاص، به ما اطلاعاتی در مورد حرکت قیمت را در یک دوره زمانی خاص ارائه میدهند. هر کندل استیک شامل قیمت بازگشایی، پائینترین قیمت، بالاترین قیمت و قیمت بسته شدن در یک دوره زمانی مشخص میشود. چارت و الگوی کندل استیک که به آنها نمودارهای شمعی نیز میگویند، از جمله متداولترین ابزارهای تکنیکال در بازارهای مالی برای تحلیل الگوهای قیمت هستند. این ابزارها قرنهاست که توسط تریدرها و سرمایه گذاران با هدف یافتن پترنهای نشاندهنده مسیر آتی حرکت قیمت استفاده شدهاند.
تاریخچه کندل استیک
نمودارهای کندل استیک ( Candlestick Chart ) در ژاپن بیش از 100 سال قبل از توسعه نمودارهای میلهای (Bar Chart) و نقطهای (Line Chart) شکل ایجاد شد. در دهه 1700، مردی ژاپنی به نام هوما (Homma) کشف کرد که بین قیمت و عرضه و تقاضای برنج ارتباطی وجود دارد و بازارها به شدت تحت تأثیر احساسات تاجران هستند. ژاپنیها در قرن هفدهم شروع به استفاده از تحلیل تکنیکال برای تجارت برنج کردند. این نسخه اولیه تحلیل تکنیکال با نسخه آمریکایی که توسط چارلز داو در حدود سال 1900 آغاز شد متفاوت بود. کندل استیک با کتاب استیو نیسون با عنوان «تکنیکهای نمودار شمعی ژاپنی» به دنیای غرب رسید. به گفته استیو نیسون، نمودار شمعی برای اولین بار پس از سال 1850 شناخته شد. این احتمال وجود دارد که ایدههای اولیه هوما در طی سالها معامله اصلاح و در نهایت منجر به سیستم نمودار شمعی که امروزه از آن استفاده میکنیم، شده است.
ساختار کندل استیک
هر کندل استیک در نمودار شمعی نشاندهنده قیمت بازگشایی، پائینترین قیمت، بالاترین قیمت و قیمت بسته شدن در یک بازه زمانی مشخص است.
- قسمت پر شده کندل، بدنه (Body) نامیده میشود.
- به خطوط بلند و نازک در بالا و پایین بدنه سایه (Shadow) میگویند.
- «قیمت باز شدن» (Open Price) نشان میدهد که در ابتدای بازه زمانی انتخابشده، معامله با چه قیمتی شروع شده است.
- «قیمت بسته شدن» (Close price) نشان میدهد که در انتهای بازه زمانی انتخابشده، معامله با چه قیمتی پایان پیدا کرده است.
- «بالاترین قیمت» (High price) که سایهی بالایی است نشان میدهد که بالاترین قیمت در این بازه به چه مقدار رسیده است.
- «کمترین قیمت» (Low price) که سایهی پایینی است نشان میدهد که پایینترین قیمت در این بازه به چه مقدار رسیده است.
بدنه یا body در کندل استیک
بدنه کندل استیک به بخش مستطیلی عمودی در داخل کندل اشاره دارد که نشاندهنده بازه بین قیمت بازگشایی و قیمت بسته شدن در یک بازه زمانی مشخص است. اگر قیمت بسته شدن بیشتر از قیمت بازگشایی باشد، بدنه کندل به صورت مثبت و با رنگ سبز (یا رنگ دیگری که برای صعود قیمت استفاده میشود) نمایش داده میشود. در این حالت، بدنه کندل از سطح بازگشایی به سطح بسته شدن با قدرت رشد نشان میدهد. در مقابل، اگر قیمت بسته شدن کمتر از قیمت بازگشایی باشد، بدنه کندل به صورت منفی و با رنگ قرمز (یا رنگ دیگری که برای نزول قیمت استفاده میشود) نمایش داده میشود. در این حالت، بدنه کندل از سطح بازگشایی به سطح بسته شدن با قدرت نزولی نشان میدهد.
بدنه کندل استیک، بازهای که قیمت در آن تغییر میکند را نشان میدهد و به ما اطلاعاتی درباره نسبت قیمت بازگشایی و بسته شدن، تقویت بازار و قدرت خریداران یا فروشندگان در آن بازه زمانی را میدهد. همچنین، عرض بدنه کندل نیز میتواند نشان دهنده نیروی تقاضا یا عرضه در بازار باشد. توجه به بدنه کندل استیک در تحلیل تکنیکال به ما کمک میکند تا الگوها، ترندها و روندهای قیمتی را در بازار شناسایی کنیم و تصمیمگیریهای مالی بهتری بگیریم.
سایه یا Shadow در کندل استیک
سایه یا Shadow کندل، بخشهای خطی بالا و پایین کندل استیک است که از بدنه کندل بیرون میافتد. این خطوط عمودی نشان دهنده حداقل و حداکثر قیمت در طول بازه زمانی مورد نظر هستند.
در یک کندل استیک، سایه بالا (Upper Shadow) یا همچنین به آن نامهای دیگری مانند سایه بالایی یا سایه بالای کندل نیز میدهند، خطی عمودی است که از بالای بدنه کندل بیرون میافتد و نشان دهنده بالاترین قیمت در طول بازه زمانی است. همچنین، سایه پایین (Lower Shadow)، که به آن سایه پایینی یا سایه زیری هم گفته میشود، خطی عمودی است که از پایین بدنه کندل بیرون میافتد و نشان دهنده پائینترین قیمت در طول بازه زمانی است. سایهها میتوانند طول مختلفی داشته باشند و در هر نوع کندل استیک میتوانند مشاهده شوند.
طول سایهها و نسبت آنها به بدنه کندل میتواند اطلاعات مهمی در مورد قدرت خریداران و فروشندگان در بازار و تقویت بازار را ارائه کند. تحلیلگران و معاملهگران از سایهها در کندل استیک استفاده میکنند تا الگوها، ترندها و نیروهای عرضه و تقاضا را در بازار شناسایی کنند. مثلاً سایه بالا بزرگ نسبت به بدنه کندل میتواند نشانگر فشار فروشندگان و ضعف تقاضا باشد، در حالی که سایه پایین بزرگ نسبت به بدنه کندل میتواند نشان دهنده فشار خریداران و قدرت تقاضا باشد. در کل، سایهها در کندل استیک اطلاعات اضافی را در مورد روند قیمت و نیروهای عرضه و تقاضا در بازار به ما ارائه میدهند و در تحلیل تکنیکال بسیار ارزشمند هستند.
به کندلهای سبزرنگ به اصطلاح کندل گاوی و به کندلهای قرمزرنگ نیز کندل خرسی میگویند.
هر یک نمودار شمعی، یک کندل نشاندهنده بازه زمانی است که معاملهگر انتخاب میکند. مثلا اگر شما بازه یک ساعت را انتخاب کنید هر نمودار شمعی نشاندهنده تغییرات قیمت در یک ساعت گذشته است.
الگوهای کندل استیک
کندل استیکها نقش مهمی در تحلیل بازار و پیشبینی حرکت قیمت دارند.با توجه به شکل و طرح کندلها و ترکیب آنها در یک نمودار، میتوان الگوهایی را شناسایی کرد که به معاملهگران اطلاعاتی قابل اعتماد درباره روند بازار و قیمت داراییها را میدهد. الگوها و ترکیبات کندل استیکها، میتوانند به تحلیلگران کمک کنند تا الگوهای مختلف بازار را شناسایی کنند و تصمیمگیریهای مالی مناسبتری را انجام دهند . با شناخت این الگوها، تحلیلگران قادرند تغییرات قیمتی را پیشبینی کنند و در تصمیمگیریهای مالی بهتر و هوشمندانهتر عمل کنند. الگوهای کندل استیک میتوانند نشان دهنده تغییرات روند قیمت، نیروهای خریداران و فروشندگان، تقاضا و عرضه در بازار و همچنین سطوح مقاومت و حمایت باشند. استفاده از الگوهای کندل استیک و تحلیل تکنیکال مبتنی بر آن، به تحلیلگران و معاملهگران کمک میکند تا بهترین زمان برای ورود و خروج از موقعیتهای معاملاتی را شناسایی کنند و استراتژیهای موفقی در بازار اجرا کنند. با استفاده از این الگوها و ترکیبات آنها، معاملهگران میتوانند اطلاعات بیشتری در مورد روند بازار و تغییرات قیمتی به دست آورند و تصمیمگیریهای بهتری را انجام دهند.
الگوی کندل استیک پوشان (اینگالف)
کندل پوشان همانطور که در عنوان آن بیان میشود وقتی که به طور کامل کندل استیک قبلی را پوشش میدهد شکل میگیرد. کندل پوشان بیش از یک کندل استیک قبلی را در بر می گیرد، اما برای تایید یک کندل پوشان کافیست تا حداقل یک کندل استیک به طور کامل پوشانده شود.
این الگوی کندل استیک متشکل از دو بدنه است: بدنه ی اول کوچک تر از دومی است، به عبارت دیگر، بدنه ی دوم، اولی را در برگرفته است.
همانطور که میتوانید ببینید وقتی این الگوی رفتار قیمتی در یک روند صعودی رخ می دهد، ما میتوانیم یک برگشت روند را پیش بینی کنیم، زیرا خریداران دیگر در کنترل بازار نیستند، و فروشندگان سعی دارند بازار را وادار به پایین رفتن کنند.
الگوی کندل پوشان صعودی به ما میگوید که بازار دیگر تحت کنترل فروشندگان نیست، و خریداران کنترل بازار را به دست خواهند گرفت.
هنگامی که یک کندل پوشان صعودی در انتهای یک روند نزولی شکل میگیرد، برگشت بسیار قدرتمندتر است چون یک عقب نشینی را نشان میدهد.
مثال بالا نشان میدهد که چگونه بازار پس از شکلگیری الگوی کندل پوشان صعودی، مسیر را تغییر میدهد.
الگوی کندل استیک دوجی
دوجی یکی از مهمترین الگوهای کندل ژاپنی است، وقتی این کندل شکل میگیرد، به ما می گوید که بازار در یک قیمت باز و بسته میشود که به این معنی است که تساوی و دودلی میان خریداران و فروشندگان وجود دارد، هیچکس بازار را در کنترل خود ندارد.
همانطور که میتوانید ببینید قیمت باز و بسته شدن یکسان است، این سیگنال به این معنی است که بازار تصمیم نگرفته است کدام جهت حرکت کند. هنگامی که این الگو در یک روند نزولی یا صعودی رخ میدهد، نشان میدهد که بازار به احتمال زیاد معکوس خواهد شد.
الگوی کندل استیک دوجی اژدها
دوجی اژدها یک الگوی کندل استیک صعودی است؛ زمانی شکل میگیرد که سطح بالاترین قیمت باز شدن و بسته شدن یکسان یا در یک قیمت باشند. چیزی که مشخصه ی دوجی اژدها را نشان میدهد، دم بلند پایینی است که مقاومت خریداران و تلاش آنها برای بالا بردن بازار را نشان می دهد.
مثال زیر را ببینید که سیگنال بازگشتی صعودی ایجاد شده توسط دوجی اژدها ( سنجاقک ) را نشان میدهد.
در نمودار بالا، بازار در حال آزمایش سطح حمایتی قبلی بود که باعث عدم پذیرش قوی از این منطقه شد. تشکیل دوجی اژدها با دم بلند پایینی به ما نشان میدهد که فشار بالای خرید در منطقه وجود دارد.
الگوی کندل استیک دوجی سنگ قبر
دوجی سنگ قبر یک نسخه نزولی از دوجی اژدها است و زمانی شکل می گیرد که قیمت باز و بسته شدن یکسان یا در یک قیمت باشند. چیزی که دوجی سنگ قبر را از دوجی اژدها متمایز می کند دم بلند بالایی است. تشکیل دم بلند بالایی نشانه این است که بازار یک عرضه ی قدرتمند و یا منطقه ی مقاومت را تست میکند.
تصویر بالا یک دوجی سنگ قبر کامل را نشان میدهد. این الگو نشان میدهد، در حالی که خریداران قادر به هل دادن قیمت ها بالاتر از سطح قیمت باز شدن بودند، فروشندگان بازار را تحت کنترل گرفتند و قیمت را پایین برگرداندند. این به عنوان یک نشانه تلقی میشود که خریداران حرکت خود را از دست میدهند و بازار برای برگشت آماده است.
تشکیل این الگوی کندل استیک حاکی از آن است که خریداران دیگر کنترل بازار را در دست ندارند. برای اینکه این الگو قابل اعتماد باشد، باید در نزدیکی یک سطح مقاومت رخ دهد.
الگوی کندل استیک ستاره صبحگاهی
الگوی ستاره صبحگاهی به عنوان یک الگوی معکوس صعودی در نظر گرفته میشود، که اغلب در پایین یک روند نزولی رخ می دهد و شامل سه کندل استیک است:
- اولین کندل نزولی است که نشان میدهد فروشندگان هنوز کنترل بازار را در دست دارند.
- کندل دوم یک کندل کوچک است و نشان می دهد که فروشندگان کنترل را در دست دارند، اما بازار را خیلی به پایین هل نمیدهند و این کندل میتواند صعودی یا نزولی باشد.
- کندل سوم یک کندل صعودی است که با یک گپ در قیمت باز شدن و بسته شدن بالای نقطه میانی بدنه اولین روز بسته میشود، این کندل استیک یک سیگنال بازگشتی دارای روند قابل توجهی را همراه خود دارد.
الگوی ستاره صبحگاهی به ما نشان میدهد که چگونه خریداران کنترل بازار را از فروشندگان بدست گرفتند، هنگامی که این الگو در پایین روند نزولی نزدیک سطح حمایت رخ میدهد، به عنوان یک سیگنال معکوس روند قوی تعبیر میشود.
نمودار بالا به ما کمک میکند الگوی ستاره صبحگاهی را شناسایی کنیم و وقتی که در پایین یک روند نزولی شکل می گیرد چقدر قابلتوجه است. کندل اول تسلط فروشندگان را تایید میکند، و دومی تردید در بازار را ایجاد میکند، کندل دوم می تواند یک دوجی یا هر کندل دیگری باشد. اما در اینجا، کندل دوجی نشان میدهد که فروشندگان در تلاش هستند تا بازار را پایینتر هل دهند. سومین کندل صعودی نشان میدهد که خریداران کنترل فروشندگان را به دست گرفتند و بازار به احتمال زیاد معکوس خواهد شد.
الگوی کندل استیک ستاره شامگاهی
ستاره عصرگاهی به عنوان یک الگوی معکوس کننده در نظر گرفته میشود که معمولا در بالای یک روند صعودی رخ میدهد.
- کندل اول یک کندل صعودی است.
- کندل دوم یک کندل استیک کوچک است، میتواند صعودی یا نزولی باشد یا میتواند یک دوجی یا هر کندل استیک دیگری باشد.
- کندل سوم یک کندل بزرگ نزولی است. به طور کلی الگوی ستاره عصرگاهی نسخه نزولی الگوی ستاره ی صبحگاهی است.
بخش اول یک ستاره عصرگاهی، کندل صعودی است؛ به این معنی است که خریداران هنوز بازار را به بالاتر هل میدهند. در حال حاضر، همه چیز درست پیش میرود. تشکیل بدنه ی کوچک تر نشان میدهد که خریداران هنوز تحت کنترل هستند اما به اندازه قبل قوی نیستند. سومین کندل نزولی نشان دهنده این است که سلطه خریدار تمام شده و احتمال برگشت روند نزولی ممکن است اتفاق بیفتد.
الگوی کندل استیک چکش (پین بار)
کندل استیک چکش وقتی ایجاد میشود که بالاترین قیمت باز و بسته شدن در یک روند باشد؛ همچنین با سایه ی بلند پایینی مشخص می شود که عدم پذیرش صعودی از سوی خریداران و تصمیم آن ها برای هل دادن بازار به بالا را نشان می دهد.
چکش یک الگوی کندل استیک معکوس است که در پایین یک روند نزولی رخ می دهد. این کندل زمانی شکل میگیرد که فروشنده ها بازار را بعد از باز شدن به پایین می کشند، اما توسط خریداران رد میشوند بنابراین بازار بالاتر از پایین ترین قیمت بسته میشود.
سایه بلند نشان دهنده ی فشار بالای خرید از این نقطه است. فروشندگان سعی داشتند بازار را به پایین تر هل دهند، اما در آن سطح، قدرت خرید قوی تر از فشار فروش بود که منجر به برگشت روند شد.
الگوی کندل ستاره ی دنباله دار (پین بار نزولی)
ستاره ی دنباله دار زمانی شکل میگیرد که، کندل در قیمت پایین باز شود و نزدیک به همان قیمت بسته شود، این کندل توسط بدنه ی کوچک و سایه بلند بالایی مشخص میشود. این الگو نسخه ی نزولی چکش است. تحلیلگران تکنیکال حرفه ای میگویند که سایه باید دو برابر طول بدنه ی واقعی باشد.
تصویر بالا نشان میدهد که یک ستاره ی دنباله دار کامل با یک بدنه ی کوچک حقیقی و یک سایه بلند بالایی تشکیل شده است، زمانی که این الگو در یک روند صعودی رخ می دهد، نشان دهنده یک سیگنال برگشت شدید است. روانشناسی پشت تشکیل این الگو، این است که خریداران سعی میکنند بازار را به بالاتر هل دهند، اما با فشار فروش، رد میشوند.
نمودار بالا یک ستاره ی دنباله دار خوب را در انتهای یک روند صعودی نشان می دهد. شکلگیری این الگو پایان حرکت صعودی و شروع یک روند نزولی جدید را نشان می دهد.
الگوی کندل استیک هارامی (باردار)
الگوی هارامی (که در زبان ژاپنی به معنی باردار است) به عنوان یک الگوی برگشت و تداوم در نظر گرفته میشود و شامل دو کندل استیک است:
کندل اول یک کندل بزرگ است و کندل مادر نامیده میشود و به دنبال آن یک کندل کوچک تر که بچه نامیده میشود، قرار دارد.
این کندل استیک به عنوان یک سیگنال معکوس نزولی در زمانی در نظر گرفته میشود که در بالای یک روند صعودی رخ می دهد، و هنگامی که در پایین یک روند نزولی رخ میدهد یک سیگنال صعودی است.
همانطور که می بینید، بدنه ی کوچک تر کاملا توسط کندل مادر قبلی پوشش داده میشود، خود را به خاطر تفاوت رنگ ها اذیت نکنید، مهم ترین نکته این است که بدنه ی کوچک تر درون اولین کندل بزرگ تر بسته میشود.
در نمودار بالا، میتوانید ببینید که چگونه مسیر روند بعد از تشکیل الگوی هارامی تغییر میکند، اولین الگوی هارامی صعودی در پایین یک روند نزولی رخ داد، فروشنده ها بازار را پایین راندند، ناگهان قیمت تثبیت شد، و این نشان میدهد که قدرت فروش دیگر کنترل بازار را در دست ندارد.
هارامی نزولی مخالف صعودی است، این یکی در راس یک روند صعودی رخ داد که نشان میدهد تسلط خریدار تمام شده و شروع یک روند نزولی ممکن است. هنگامی که این الگو در طول یک روند صعودی یا یک روند نزولی ایجاد میشود، سیگنال ادامه با مسیر بازار را نشان میدهد .
الگوی کندل استیک سه سرباز سفید
الگوی سه سرباز سفید نشاندهنده شروع یک روند صعودی و حضور پرقدرت خریداران است. این الگو از قرار گرفتن سه شمع سفید صعودی در کنار هم تشکیل میشود. معمولا پس از مشاهده کندل استیک سه سرباز سفید، قیمت افزایش مییابد.
برای مثال در تصویر زیر مشاهده میکنید در یک روند نزولی، پس از تشکیل الگوی سه سرباز سفید قیمت معکوس شده است.
الگوی کندل استیک سه کلاغ سیاه
الگوی سه کلاغ سیاه در نقطه مقابل الگو سه سرباز سفید قرار میگیرید. این الگو از قرار گرفتن سه شمع سیاه نزولی در کنار هم تشکیل میشود. معمولا پس از مشاهده کندل استیک کلاغ سیاه، قیمت کاهش مییابد.
برای مثال در تصویر زیر مشاهده میکنید در یک روند صعودی، پس از تشکیل الگوی سه کلاغ سیاه قیمت معکوس شده است.
الگوی کندل استیک مرد به دار آویخته
الگوی مرد به دار آویخته نشان دهنده روند نزولی قیمت است. این الگو در انتهای یک روند صعودی و در نقطه مقاومت تشکیل میشود. در کندل مرد به دار آویخته، بدنه در بالا قرار دارد و سایه بالایی وجود ندارد و یا خیلی کوتاه است. طول سایه پایینی در این الگو حداقل دو برابر بدنه کندل است.
معاملهگران برای اطمینان از اعتبار این الگو تا نزولی شدن کندل استیک بعدی، صبر میکنند.