الگوهای نموداری (Chart patterns) یکی از ابزارهای مهم در تحلیل تکنیکال بازارهای مالی هستند که توسط تریدرها برای تصمیمگیری درباره روند بازارها به کار میرود. الگوهای نمودار، جنبه جدایی ناپذیر تحلیل تکنیکال هستند، اما قبل از آن که بتوان به طور موثر از آنها استفاده کرد، باید به آنها عادت کنید.
الگوی نمودار، شکلی در نمودار قیمت است که بر اساس حرکاتی که قیمت در گذشته داشته است، پیشنهاد میدهد که حرکت قیمت در آینده چگونه خواهد بود. الگوهای نمودار اساس تحلیل تکنیکال هستند و یک معامله گر را ملزم میکنند که دقیقا بداند به چه چیزی نگاه میکند و به دنبال چه چیزی است .
- سر و شانه (Head and shoulders)
- دو سقف (Double top)
- دو کف (Double bottom)
- روندینگ باتم (Rounding bottom)
- فنجان و دسته (Cup and handle)
- ویجها (Wedges)
- پرچم (Pennant or flags)
- مثلث صعودی (Ascending triangle)
- مثلث نزولی (Descending triangle)
- مثلث متقارن (Symmetrical triangle)
هیچ الگوی نموداری که “بهترین” باشد وجود ندارد، زیرا از همه الگوها برای برجسته کردن روندهای مختلف در بازارهای مختلف استفاده میشود. از الگوهای نمودار در معاملات کندلی استفاده میشود که تشخیص نقاط open و closeهای قبلی بازار را کمی آسانتر میکنند.
برخی از الگوها بیشتر برای بازارهای پرنوسان مناسب هستند، در حالیکه برخی دیگر کمتر مناسب این نوع بازار هستند. برخی از الگوها برای بازارهای صعودی بیشتری کاربرد را دارند، اما برخی دیگر برای بازارهای نزولی.
همان طور که گفته شد، مهم است که “بهترین” الگوی نمودار را برای بازار خاص خود پیدا کنید، زیرا استفاده از الگوی نادرست یا ندانستن استفاده از کدام الگو، ممکن است باعث شود فرصت کسب سود را از دست بدهید.
قبل از پرداختن به پیچیدگیهای الگوهای نمودارهای مختلف، باید به طور مختصر سطوح حمایت و مقاومت را توضیح دهیم. حمایت به سطحی گفته میشود که در آن، ریزش قیمت متوقف میشود و دوباره به بالا برمیگردد. مقاومت جایی است که افزایش قیمت متوقف شده و به پایین برمیگردد.
دلیل ظاهر شدن سطوح حمایت و مقاومت، تعادل بین خریداران و فروشندگان _ یا عرضه و تقاضا است. وقتی در یک بازار، فشار خریداران بیشتر از فروشندگان باشد (تقاضا بیشتر از عرضه باشد)، قیمت تمایل به افزایش دارد. وقتی تعداد فروشندگان بیشتر از خریداران باشد (عرضه بیشتر از تقاضا)، قیمت معمولا کاهش مییابد.
به عنوان مثال، قیمت یک دارایی ممکن است در حال افزایش باشد زیرا تقاضا بیشتر از عرضه است. با این حال، قیمت در نهایت به حداکثری میرسد که خریداران حاضر به پرداخت آن هستند و تقاضا در آن سطح قیمت کاهش مییابد. در این مرحله، خریداران ممکن است تصمیم بگیرند که پوزیشن خود را ببندند.
این مقامت ایجاد میکند و قیمت شروع به کاهش به سطح حمایت میکند، زیرا عرضه شروع به پیشی گرفتن از تقاضا میکند، زیرا خریداران بیشتر و بیشتر پوزیشنهای خود را بستهاند. هنگامی که قیمت یک دارایی به اندازه کافی کاهش یابد، خریداران ممکن است دوباره به بازار برگردند زیرا قیمت در حال حاضر قابل قبولتر است – ایجاد سطحی از حمایت که در آن عرضه و تقاضا شروع به یکسان شدن میکنند.
اگر افزایش خرید ادامه یابد، شروع افزایش تقاضا نسبت به عرضه، قیمت را تا سطح مقاومت بالا میبرد. زمانی که قیمت از سطح مقاومت عبور کند، آن سطح میتواند به حمایت تبدیل شود.
انواع الگوهای نمودار
الگوهای نمودار به طور کلی به سه دسته تقسیم میشوند: الگوهای ادامه دهنده، الگوهای بازگشتی و الگوهای دوطرفه.
- الگوی ادامه دهنده نشان دهنده ادامه دار بودن روند است.
- الگوهای بازگشتی، نشان میدهند که یک روند ممکن است در حال تغییر جهت باشد.
- الگوهای دوطرفه، نشان دهنده این هستند که قیمت میتواند به هر طرف حرکت کند – به این معنی که بازار بسیار پرنوسان است.
مهم ترین چیزی که هنگام استفاده از الگوها به عنوان بخشی از تحلیل تکنیکال خود باید به خاطر بسپارید، این است که آنها تضمینی برای حرکت بازار در جهت پیشبینی شده نیستند – بلکه صرفا نشانهای از اتفاقاتی هستند که ممکن است برای قیمت رخ دهند.
الگوی سر و شانه
سر و شانه، الگویی است که در آن یک قله بزرگ، یک قله کمی کوچکتر در هر طرفش دارد. معامله گران از الگوی سر و شانه، انتظار بازگشت صعودی به نزولی را دارند.
معمولا، قلههای اول و سوم از قله دوم کوچکتر هستند، اما همه آنها به همان سطح حمایت ، که به عنوان گردن یا neckline شناخته میشود، برمیگردند. هنگامی که قله سوم به سطح حمایتی (خط گردن) برخورد کرد، این احتمال وجود دارد که به یک روند نزولی تبدیل شود.
الگوی دو سقف
الگوی دو سقف نیز از آن دسته الگوهایی است که معامله گران برای برجسته کردن احتمال بازگشت قیمت از آن استفاده میکنند. به طور معمول، قیمت قبل از بازگشت به سطح حمایتی، یک اوج (peak) را تجربه میکند. سپس قبل از این که به طور کامل در برابر روند غالب برگردد، یک بار دیگر بالا میرود.
الگوی دو کف
الگوی دو کف نشان دهنده دوره فروش است که باعث میشود قیمت به زیر سطح حمایت کاهش یابد. سپس قبل از ریزش مجدد، تا سطح مقاومت بالا میرود. در نهایت، روند معکوس خواهد شد و با صعودیتر شدن بازار، یک حرکت صعودی آغاز خواهد شد.
دو کف، یک الگوی بازگشتی صعودی است، زیرا نشان دهنده پایان یک روند نزولی و تغییر به روند صعودی است.
الگوی کف گرد
این الگو، میتواند یک الگوی ادامه دهنده یا بازگشتی باشد. به عنوان مثال، در طول یک روند صعودی، قیمت ممکن است قبل از افزایش مجدد، اندکی کاهش یابد، که در این صورت، ادامه دهنده صعودی خواهد بود.
یک مثال از Rounding bottom بازگشتی صعودی – که در زیر نشان داده شده است – این است که قیمت در روند نزولی باشد و یک Rounding bottom، قبل از معکوس شدن روند و ورود به روند صعودی، شکل بگیرد. معامله گران به دنبال سرمایه گذاری با این الگو با خرید در نقطه پایینی، نیمه اطراف bottom (ته)؛ و سرمایه گذاری بر ادامه آن، پس از شکست آن بالای سطح مقاومت هستند.
الگوی فنجان و دسته
الگوی فنجان و دسته یک الگوی ادامه دهنده صعودی است که برای نشان دادن دورهای از سنیتمنت (احساسات) نزولی بازار، قبل از این که روند کلی در نهایت در یک حرکت صعودی ادامه یابد، استفاده میشود. فنجان شبیه به الگوی Rounding bottom و “دسته” شبیه به الگوی ویج است – که در بخش بعدی توضیح داده شده است.
بعد از Rounding bottom، قیمت احتمالا وارد یک اصلاح موقت میشود که به عنوان “دسته” شناخته میشود، زیرا اصلاح به دو خط موازی در نمودار قیمت محدود میشود. قیمت در نهایت از “دسته” خارج میشود و به روند کلی صعودی ادامه میدهد.
الگوی کنج ( ویج )
زمانی که قیمت بین دو خط روند شیبدار (هر دو خط شیب هم جهت دارند) حرکت میکند، ویجها شکل میگیرند. دو نوع ویج وجود دارد: افزایشی و کاهشی.
یک ویج افزایشی با یک خط روند نشان داده میشود که بین دو خط حمایت و مقاومت متمایل به بالا قرار دارد. در این حالت، خط حمایت از خط مقاومت، تندتر است. این الگو به طور کلی نشان میدهد که قیمت در نهایت کاهش مییابد – که زمانی که از خط حمایت عبور کند مشخص میشود.
ویج کاهشی بین دو سطح شیبدار به سمت پایین رخ میدهد. در این حالت، خط مقاومت از خط حمایت تندتر است. ویج کاهشی معمولا نشان دهنده این است که قیمت افزایش مییابد و از سطح مقاومت عبور میکند، همان طور که در مثال زیر نشان داده شده است.
هر دوی ویجهای افزایشی و کاهشی، الگوهای بازگشتی هستند، به طوری که ویج افزایشی نشان دهنده احتمال کاهش قیمت و ویج کاهشی نشان دهنده احتمال افزایش قیمت است.
الگوی مثلث صعودی
مثلث صعودی، یک الگوی ادامه دهنده صعودی است که نشان دهنده ادامه روند صعودی است. مثلثهای صعودی را میتوان با قرار دادن یک خط افقی در امتداد سویینگ هایها – مقاومت – و سپس رسم یک خط روند صعودی در امتداد سویینگ لوها – حمایت – روی نمودار ترسیم کرد.
مثلثهای صعودی اغلب دارای دو یا چن قله یکسان هستند که امکان ترسیم خط افقی را فراهم میکند. خط روند، نشان دهنده روند صعودی کلی الگو است، در حالی که خط افقی، نشان دهنده سطح مقاومت تاریخی برای آن دارایی خاص است.