کامودیتی چیست و چه اهمیتی دارد؟

قطعا همه شما که در حال مطالعه این مقاله هستید، درباره بازارهای مالی یا Financial Markets چیزهای زیادی می‌دانید. بازارهای مالی به هر مارکتی که در آن معاملات انواع دارایی های مالی صورت می‌گیرد، اشاره می ‌کنند. برخی از مهمترین این دارایی ها شامل: بازار سهام، بازار اوراق قرضه، بازار فارکس، بازار مشتقات و بازار کالاها می‌باشند. حضور بازارهای مالی برای کمک به گردش اقتصادهای متکی به سرمایه داری، به شدت حیاتی هستند.

کامودیتی چیست؟

به بازار سهامی که در آن مواد اولیه و خام خرید و فروش می‌شود بازار کالاهای اولیه یا کامودیتی می‌گویند. این اصطلاح در گام اول توسط تعدادی اقتصاددانان ایجاد شد؛ معنی لغوی Commodity کالا است. بازار کالا به دو دسته خیلی بزرگ تقسیم می‌شوند که به آنها کالاهای سخت و کالاهای نرم گفته می‌شود.

• کالاهای سخت شامل منابع طبیعی می‌شوند که باید استخراج یا حفاری بشوند. برای مثال می‌توان از طلا، نفت، مس و گاز طبیعی نام برد.
• کالاهای نرم شامل محصولات کشاورزی و فراورده‌هایی مثل: ذرت، گندم، قهوه، شکر، لوبیا و گوشت خوک می‌شوند.

تاریخچه بازار کامودیتی

تاریخچه بازار کالا، قدمتی به اندازه تمدن بشری و ظهور اولین انسان ها دارد. قبیله ها و پادشاهی ها در طول تاریخ گذشته، محصولات و کالاهای مورد نیاز خود را با دیگر قبایل و پادشاهی‌ها، معامله یا به قول امروزی ها ترید می‌کردند. در حقیقت تاریخچه بازار کالاها از مارکت سهام و اوراق قرضه بسیار قدیمی‌تر است. به عنوان مثال می‌توان ظهور امپراتوری هایی مانند یونان، ایران و روم باستان را مثال زد. آنها کالاهای مورد نیاز خود را مستقیماً از طریق مسیرهایی مانند جاده ابریشم معروف که اروپا را به خاور دور مرتبط می‌کرد، مبادله می‌کردند. امروزه هم کامودیتی‌ها در کل جهان و در مقیاس های بسیار بزرگتر، به روش پیشرفته‌تری با هم مبادله می‌شوند.

انواع کامودیتی ها

همچنین در طبقه بندی دیگری، بازار کامودیتی به سه دسته مختلف تقسیم می شود:

• کالاهای کشاورزی
• کالاهای انرژی
• کالاهای فلزی

کالاهای کشاورزی: کالاهایی که در این دسته قرار می‌گیرند عبارتند از شکر، قهوه، کاکائو، پنبه، ذرت و گندم. بسیاری از افراد بر این باورند که بازارهای کشاورزی به طور گسترده مورد معامله نمی‌شوند، اما این واقعیت ندارد و در واقع قهوه بعد از نفت دومین کالای بزرگ دنیاست. عواملی که بر قیمت کالاهای کشاورزی تأثیر می‌گذارند، عرضه/تقاضا، آب و هوا، توافق‌های تجاری، اقتصادی و سیاسی با سایر کشورها، فناوری جدید، مالیات و غیره است.

کالاهای انرژی: این طبقه از کامودیتی بسیار محبوب است و شامل نفت خام برنت، نفت خام WTI، بنزین و غیره است. دلیل اهمیت این کالاها، جدایی ناپذیری آن از صنایع مختلف هستند. آنها قدرت حرکت کل اقتصاد را دارند. به عنوان مثال، افزایش قیمت نفت بر شرکت‌های هواپیمایی، صنایع رنگ، شرکت‌های لاستیک و بسیاری دیگر تأثیر می‌گذارد. کشورهایی مانند روسیه و عربستان سعودی به شدت به نفت وابسته هستند. عواملی مانند عرضه و تقاضا نقش عمده‌ای در تعیین قیمت نفت دارند. برخی از عوامل دیگر (که مختص نفت است) شامل نتیجه نشست اوپک (سازمان کشورهای صادرکننده نفت)، بیانیه‌های سیاسی، توافق‌های بین‌المللی و غیره است.

کالاهای فلزی: این دسته شامل فلزات گرانبها مانند طلا، نقره، پلاتین و پالادیوم است. در گذشته های دور معاملات فلزات گرانبها تنها توسط سرمایه گذاران ثروتمند امکان پذیر بود، اما اکنون با معرفی معاملات CFD، معامله‌گران می‌توانند به راحتی و حتی با اهرم‌ها در فلزات مختلف سرمایه گذاری کنند.

روش ترید کامودیتی ها

حال که با کالاها، نحوه کارایی آنها و انواع کالاها آشنا شدید، شاید تمایل داشته باشید تا بدانید که آیا امکان ترید کالاها وجود دارد؟ بله. از آنجا که کالاها هم یک دارایی مالی محسوب می‌شوند، در نتیجه مثل بسیاری از دارایی‌های دیگر قابل معامله هستند. روش های متفاوتی برای ترید کالاها وجود دارد. ابتدا باید انتخاب کنید که شما کدام کالا را می‌خواهید ترید کنید. یعنی به دنبال کالاهای سخت هستید یا کالاهای نرم، متقاضی سهام های کالایی هستید یا صندوق های سرمایه گذاری قابل معامله، سپس بعد از انتخاب کلی نوع کالاها، باید از بین دسته بندی بالا، آنهایی را که متناسب با معیارهای شما است را انتخاب کنید.

شاخص کالا چیست؟

شاخص کالا، شاخصی است که به قیمت و بازده سبدی از کامودیتی وابسته است. این شاخص‌ها اغلب برای سرمایه‌گذاری از طریق صندوق‌های قابل معامله در بورس (ETF) قابل دسترس هستند. ارزش این شاخص ها بر اساس کالاهای اساسی آنها در نوسان است. هر شاخص کالایی در بازار از نظر اینکه از چه کالاهایی تشکیل شده است، ترکیب متفاوتی دارد. برای مثال، شاخص CRB ( Commodity Research Bureau) از 19 نوع کالای مختلف شامل کاکائو، دانه‌های سویا، طلا، نفت خام و گندم تشکیل شده است. شاخص‌های کالایی از نظر وزنی نیز متفاوت هستند. شاخص آتی کالا داو جونز که در سال 1933 ایجاد شد، اولین شاخصی بود که قیمت کالاها را دنبال کرد. گلدمن ساکس شاخص کالایی خود را در سال 1991 به نام شاخص کالای گلدمن ساکس (GSCI) راه اندازی کرد. شاخص گلدمن ساکس زمانی که در سال 2007 توسط استاندارد اِند پورز خریداری شد، به S&P GSCI تغییر نام داد. خانواده شاخص کالای بلومبرگ (BCOM) و شاخص بین المللی کالایی راجرز (RICI) دو شاخص کالای محبوب دیگر هستند.

تاثیر نوسانات قیمت کامودیتی بر فارکس

زمانی که کشوری کالایی را به بازار بین المللی صادر می‌کند، هزینه معامله به ارز آن کشور پرداخت می شود. بنابراین، زمانی که قیمت کالاها افزایش می‌یابد، یعنی ارز داخلی کشور صادرکننده تقاضای بالایی خواهد داشت. واردکنندگان این کالا باید تعداد بیشتری از ارزهای خود را به ارز کشور صادرکننده تبدیل کنند. در نتیجه ارزش پول داخلی آن کشور نسبت به سایر ارزها افزایش خواهد یافت. از سوی دیگر، کاهش قیمت کالا یعنی برای خرید صادرات به مقدار کمتری ارز داخلی آن کشور نیاز است. در نتیجه، ارزش پول داخلی کشور صادرکننده نسبت به سایرین اندکی کاهش خواهد یافت.

سرمایه گذاری روی کامودیتی مفید است؟

بازار کالا هم مثل هر نوع سرمایه گذاری دیگر دارای ریسک ها و خطرات مختص خودش است. اگر شما به این بازار علاقه دارید، باید درباره این بازار دانش و تجربه کافی داشته به دست بیاورید. منظور از دانش و تجربه، یادگیری تحلیل تکنیکال، تحلیل فاندامنتال، روانشناسی بازار، تحلیل بین بازارها و دیگر فاکتورهای مهم است. به عنوان مثال، اگر شما می‌خواهید در طلای سیاه یا همان نفت ترید بکنید، باید حتما بدانید که قیمت نفت تحت تاثیر مسائل ژئوپلیتیکی، بالا و پایین می‌رود. نکته دیگر داشتن آگاهی لازم درباره نوع سرمایه گذاری است که قرار است انجام دهید. مثلا سرمایه گذاری روی صندوق های قابل معامله، تنوع بیشتر و ریسک کمتری دارد. در صورتیکه سرمایه گذاری از طریق قراردادهای فیوچرز (Feuters)، پرریسک‌تر است. ولی به عنوان یک قانون کلی، سرمایه گذاری در بازار کالاها مخصوصا طلا، یک نوع بیمه کردن سرمایه در مقابل تورم است.

همبستگی کامودیتی‌ها و دیگر مارکتها

تمام تریدرهای حرفه ای بازار می‌دانند که کلیه بازارها با همدیگر در ارتباط هستند. منظور از کلیه بازارها، بازار ارز، کالا، اوراق قرضه و سهام است. اگر شما تمام موارد بالا را ترید می‌کنید، باید حتما بقیه مارکت ها را نیز، از نزدیک رصد کنید. معمولا دلار ایالات متحده امریکا خلاف جهت مارکت کالاها حرکت می‌کند. بارها شنیده‌اید که مسیر حرکت دلار، مخالف مسیر حرکت طلا است. همانطور که می‌دانید طلا یک فلز ارزشمند است که در گروه کالاها سخت قرار دارد. که یک همبستگی منفی بین طلا و دلار امریکا وجود دارد. حال به ارتباط بین کالاها و بازار اوراق قرضه می‌پردازیم. رابطه معکوس قدرتمندی بین شاخص قیمت بازار کالاها و قیمت اوراق قرضه وجود دارد. یعنی با بالا رفتن قیمت شاخص کالاها، قیمت اوراق قرضه افزایش پیدا خواهد کرد. حال سری به ارتباط بین قیمت اوراق قرضه و بازار سهام بزنیم. فراموش نکنید که قیمت اوراق قرضه، اغلب قیمت سهام را هدایت می‌کند. یعنی با بالا رفتن قیمت اوراق قرضه، بازار سهام هم افزایش پیدا می‌کند. تمام بازارهای ذکر شده در قسمت بالا، با شاخص دلار امریکا که قدرت این ارز را در مقابل رقبایش ارزیابی می‌کند، ارتباط دارند. به عنوان مثال با افزایش شاخص دلار امریکا، شاخص قیمت کالاها کاهش پیدا می‌کند. در حقیقت این همان ارتباط بین دلار و طلا است که قبلا برایتان توضیح دادیم. سپس زمانیکه شاخص دلار افزایش می‌یابد، شاخص قیمت کالاها ریزش می‌کند، بازار سهام و قیمت اوراق قرضه هم بالا می‌روند.

نکاتی برای ترید کامودیتی

معامله گران باید هنگام سرمایه گذاری و ترید کالاها نکات زیر را مد نظر قرار دهند:

• بررسی میزان تولید یا استخراج کامودیتی
• استفاده از تحلیل تکنیکال و فاندامنتال

بررسی میزان تولید یا استخراج کامودیتی: تریدرها می‌توانند میزان تولید و استخراج محصولات را بررسی کنند زیرا این عامل می‌تواند به آنها سرنخ هایی در مورد جهت گیری بازار بدهد. همچنین میزان موجودی کالاها نیز ابزاری عالی برای تحلیل بازارهای کامودیتی است. کاهش مداوم اندازه موجودی می‌تواند منجر به ایجاد قیمت‌های بالاتر شود، در حالی که افزایش موجودی می‌تواند منجر به کاهش قیمت شود.

استفاده از تحلیل تکنیکال و فاندامنتال: تحلیل تکنیکال یکی دیگر از روش های پرکاربرد برای معامله کالاها است. این نوع تحلیل از قیمت و روندهای گذشته برای پیش‌بینی آینده استفاده می‌کند. معامله‌گران تکنیکال هیچ توجهی به عوامل فاندامنتال ندارند، بلکه فقط قیمت را زیر نظر دارند. اما، توصیه ما این است که هم عوامل فاندامنتال و هم تحلیل تکنیکال را در نظر بگیرید تا در هنگام معامله کامودیتی بهترین نتایج معاملاتی را به دست آورید.

نتیجه

معامله کامودیتی در بازار فارکس یک راه عالی برای متنوع کردن دارایی‌ها در سبد معاملاتی شما است. قیمت این کالاها تحت تأثیر عوامل مختلفی مانند عرضه و تقاضا، رویدادهای ژئوپلیتیکی، داده های اقتصادی، الگوهای آب و هوا و سیاست‌های دولت قرار می گیرد. کالاها پتانسیل بازدهی بالایی را ارائه می‌دهند، اما سطح ریسک بالایی را نیز به همراه دارند و معامله‌گران باید درک خوبی از روند بازار داشته باشند و بتوانند ریسک های خود را به طور موثر مدیریت کنند تا در ترید کامودیتی موفق شوند.